Przyczyny Wypraw Krzyżowych
Skąd i z jakich powodów wzięła się idea krucjat? A więc do około połowy XI wieku chrześcijańscy pielgrzymi mogli bez większych problemów odwiedzać Ziemię Świętą. Do czasu, aż w Anatolii osiedlili się Turkowie Seldżuccy, którzy napadali na pielgrzymujących chrześcijan. Papież Urban II nie zamierzał pozostawać biernym w tej kwestii, szczególnie, że cesarz Cesarstwa Bizantyjskiego, Aleksy I, zwrócił się do niego z prośbą o pomoc - Turkowie napadali na tereny graniczne jego państwa. Rozwiązaniem problemu była oczywiście krucjata, która miała odbić Ziemię Świętą z rak niewiernych. Jednakże dalsze powody co do zorganizowania krucjaty nie były tak szlachetne. Urbanowi II chodziło również o prestiż. Sukces wyprawy krzyżowej znacznie podniesie znaczenie na arenie międzynarodowej papieża i całego Kościoła Katolickiego. Było to niezwykle ważne w sporze o inwestyturę między papiestwem a cesarstwem.Poza tym, Urban II liczył również, że dzięki krucjatom połączy na powrót rozdzielone w 1054 r. Kościół Wschodni i Zachodni.
 |
| Urban II, inicjator wypraw krzyżowych |
I Wyprawa Krzyżowa
Dlatego też 27 listopada 1095 r. na synodzie w Clermont papież wezwał wiernych do odbicia z rąk niewiernych grobu Chrystusa. Już wiosną 1096 r. pod przewodnictwem Piotra Pustelnika mieszczanie i chłopi wyruszyli w stronę Jerozolimy (I Wyprawa Ludowa), zachęceni wizją odpuszczenia grzechów i zbawienia duszy, jaką dawało uczestnictwo w krucjacie. Jednakże wyprawa ta została szybko rozgromiona przez Turków. I Wyprawa Krzyżowa, złożona z rycerzy, wyruszyła w sierpniu 1096 r. pod formalnym przewodnictwem legata papieskiego Ademara. Jej uczestnikami byli głównie Francuzi. Korzystając z rozbicia politycznego i waśni państewek islamskich, udało im się stworzyć Księstwo Antiochii, Hrabstwa Trypolisu i Edessy oraz Królestwo Jerozolimskie.
 |
| Państwa krzyżowców między I a II Krucjatą |
Krucjaty w XII w.
Emir Mosulu, Imad ed Din Zengi, zjednoczył kilka państewek islamskich i zagroził państwom krzyżowców. W 1144 r. zdobył Hrabstwo Edessy. Na wieść o tym w Europie poczyniono starania do przygotowania kolejnej wyprawy krzyżowej. Wpływowy opat Bernard z Clairvaux rozpropagował ideę krucjat nie tylko wśród jej dotychczasowych uczestników, Francuzów i Włochów, ale również i Niemców. Wzięli w niej udział król Francji, Ludwik VII i cesarz niemiecki Konrad III. Jednakże władcy pokłóciły się miedzy sobą i Turcy rozbili doszczętnie wojska krzyżowców. Sytuacja państw chrześcijańskich stawała się coraz trudniejsza, szczególnie, że władca Egiptu, Saladyn, posiadł władzę również nad Damaszkiem i Mosulem (1183 r). Królestwo Jerozolimskie zostało otoczone. Król Baldwin IV Trędowaty starał się zachować pokój, jednakże następny władca, Gwidon z Lusignan wydał Saladynowi wojnę. W 1189 r. Królestwo Jerozolimy zostało zdobyte przez muzułmanów. Dlatego też 2 lata później z Europy wyruszyła III Krucjata, która miała odbić utraconą Ziemię Świętą. Cesarz Niemiecki Fryderyk I Barbossa, król Francji Filip II August oraz król Anglii Ryszard Lwie Serce wraz z armią krzyżowców wkrótce stanęli w Ziemi Świętej. Jednakże cesarz utonął w czasie kąpieli w rzece, a jego wojska zostały rozbite. Natomiast Ryszard Lwie Serce zdobył Cypr, a następnie wspólnie z francuzami twierdzę Akkę, odbijając niewielką cześć Królestwa Jerozolimskiego. Jednakże przywódcy wyprawy krzyżowej pokłócili się między sobą, w wyniku czego Filip August powrócił do swojego kraju. Ryszard Lwie Serce, nie posiadając odpowiednich sił żeby podjąć walkę, zawarł rozejm z Saladynem. Na jego mocy pielgrzymi mieli swobodny dostęp do miejsc świętych.
Krucjaty w XIII w.
W 1202 r. papież Innocenty III zwołał krucjatę, by odbić Jerozolimę, a także pokonać Egipt. O transport statkami poproszono Wenecjan. Ci wykorzystali wyprawę krzyżową do własnych celów. Najpierw, gdy krzyżowcy nie mieli wystarczającej sumy pieniędzy na opłacenie transportu, zmusili ich do pomocy w wojnie z chrześcijańskimi Węgrami, a następnie wyprawę skierowano do Konstantynopola, gdzie wdała się w walkę o władzę. W 1204 r. zdobyli Bizancjum, a w jego miejsce utworzono Cesarstwo Łacińskie. Bizantyjczycy utworzyli zaś Cesarstwo Nicejskie.
 |
| Podział Cesarstwa Bizantyjskiego |
Dopiero w 1261 r. cesarz Michał VII Paleolog zdobył Konstantynopol i odbudował Cesarstwo Bizantyjskie. Po IV Krucjacie Europa była przekonana, że grzeszne rycerstwo nie jest godne odzyskania Ziemi Świętej, lecz osoby czyste i niewinne, dlatego też w 1212 r. wyruszyła Krucjata dziecięca. (Chyba myśleli, że muzułmanie umrą ze śmiechu :) ). Większość dzieci umarło w drodze, zaś te, które dotarły, zostały sprzedane w niewolę. Kolejna, V Wyprawa Krzyżowa odbyła się w latach 1217 r. Uczestniczyli w niej Andrzej II, król węgierski, i książę austriacki Leopold VI. Początkowe sukcesy, spowodowane głównie waśniami między władcami muzułmańskimi nie zostały wykorzystane. Po zdobyciu Damietty w delcie Nilu krzyżowcom proponowany był pokój na mocy którego odzyskaliby prawie wszystkie ziemie utracone w 1187 r. Jednakże rozochoceni zwycięstwami rycerze zdecydowali kontynuować marsz na Kair. Atak nie powiódł się, zaś wojska wyprawy krzyżowej zostały rozbite. Po tylu nieudanych wyprawach wojskowych cesarz niemiecki Fryderyk II spróbował innego sposobu. Na drodze pokojowych rozmów z sułtanem Al-Kamilem doprowadził do odzyskania Jerozolimy, Betlejem i Nazaretu, zobowiązując się do tolerancji wobec muzułmanów. Tak więc od 1229 do 1244 r. Jerozolima znów była pod władaniem krzyżowców, aż do ataku Turków, którzy na powrót zajęli te ziemie. Ostatnie dwie wyprawy krzyżowe, prowadzone przez króla francuskiego Ludwika IX w latach 1948-1954 i 1270 zakończyły się niepowodzeniem. Muzułmanie zajmowali kolejne ziemie władane przez krzyżowców. W 1291 r. zdobyli Akkę - ostatnią twierdzę. Data ta wyznacza koniec wypraw krzyżowych.
 |
| Krzyżowiec |
Skutki Krucjat
Na wyprawach krzyżowych skorzystały przede wszystkim państwa włoskie: dzięki krucjatom pozbyły się konkurentów w handlu (Arabów i Bizantyjczyków) i opanowały cały handel ze Wschodem. Poza tym udoskonalono przemysł stoczniowy - potrzebne były coraz większe i lepsze statki do transportu krzyżowców i pielgrzymów. Wzrósł również autorytet i bogactwo Kościoła, który udzielał pożyczek pod zastaw majątku dla osób wyruszających na krucjaty. Wyprawy krzyżowe skutkowały również wzmocnieniem władzy królewskiej we Francji - książęta i wasale wyruszali na krucjaty, często z nich nie wracając. Krzyżowcy zetknęli się również z nauką i kulturą arabską i bizantyjską, które w ówczesnym czasie stały na wyższym poziomie niż europejska. Jednakże nie należy zapominać o tysiącach zabitych ludzi i żołnierzy, a także o rozbiciu Cesarstwa Bizantyjskiego, które było buforem Europy przed Turkami. Walki spowodowały również uszkodzenie wielu dzieł sztuki i architektury. Dzięki krucjatom powstały zakony rycerskie, między innymi legendarni wręcz templariusze, a także joannici i krzyżacy. Ci ostatni, jak wiemy, mieli kluczowy wpływ na dalszą historię Polski.
Uwaga! W tym poście nie wspomniałem o wielu rzeczach, zastosowałem wiele skrótów myślowych. Zrobiłem tak, żeby ten post miał charakter ogólny. Dowiemy się z niego podstawowych rzeczy, abyśmy mieli pewien zasób wiedzy, który pozwoli nam dokładniej wgłębić się w temat wypraw krzyżowych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz